onderwijsassistent op het vo

Ik sprak een onderwijsassistente die op een VO school werkte. De school had een vernieuwing ondergaan. Door middel van een heel nieuw rooster werd de wens van de school om meer te differentiëren en te coachen vervuld. Bovendien zorgde het nieuwe rooster voor meer rust en structuur voor leerlingen. Omdat het rooster het hele jaar hetzelfde is zijn er geen roosterwisselingen meer. Als er een les uitvalt wordt zij ingezet om het gatcte vullen.

Het eerste uur is ingeroosterd voor de individuele coachuren die de leerling wekelijks heeft.
De kinderen beginnen elke dag met hun vaste klas, waarin ze de invulling van hun dag en de actualiteiten bespreken. De afsluiting duurt 40 minuten en is vooral bedoeld voor verdieping of extra begeleiding voor een bepaald vak. Verder bestaat het dagrooster uit 3 blokken van 80 minuten. Een blok is een cluster van vakken, die gegeven worden op een bepaalde vloer (gedeelte van het gebouw). Het blok ‘Mens’ bevat de vakken Mens en Maatschappij, geschiedenis, economie en aardrijkskunde. Bij ‘Design’ werken leerlingen aan techniek, ict en beeldende vorming. ‘New’ bestaat uit Nederlands, Engels en wiskunde. M&C is Mens en Cultuur, waarin muziek en drama gegeven wordt.

Op de vloeren werken kinderen zelfstandig op hun eigen niveau en tempo. Ze worden ingeroosterd op een vloer (bijvoorbeeld New), maar mogen zelf kiezen aan welke van de bijbehorende vakken ze werken. De onderwijsassistente loopt daar rond om te helpen. Wanneer de docent dit nodig vindt, plant deze binnen een blok een klassikaal instructiemoment in. Dit is soms verplicht, maar soms ook alleen ter ondersteuning voor de kinderen die dit willen. Op de gang van elke vloer hangt een digitaal bord, waarop kinderen kunnen zien wanneer die instructiemomenten plaatsvinden.

Omdat er zoveel zelfstandig wordt  gewerkt, is de relatie met de leerling erg belangrijk op deze school. Alle kinderen hebben daarom een persoonlijke coach, die ze elke week 15 minuten spreken. Zij stellen samen de doelen die de leerling wil halen en de taken die daarbij horen. De coach zorgt ervoor, samen met de vakdocenten, dat leerlingen het minimale niveau halen én dat zij het maximale uit zichzelf kunnen halen. De voortgang van de leerling wordt bijgehouden in een persoonlijk logboek en in een digitaal voortgangssysteem, waarin de leerdoelen worden bijgehouden en afgevinkt. Zo kunnen alle docenten en coaches de ontwikkeling van de leerling inzien.

Naast coach is de docent op deze school ook zelf de roostermaker: de docenten bepalen namelijk onderling de invulling van het rooster. Aan het begin van het jaar worden alle blokken en klassen in het rooster ingedeeld. Vervolgens delen de docenten per vloer hun uren in en geven dit schema door aan de secreteresse. Een voorbeeld: geschiedenisdocent Pieter schrijft zich in op de woensdag van 10:00 tot 11:20 op de vloer Mens, waar hij de brugklassers begeleidt die dat uur op die vloer zijn ingeroosterd. Hier zitten dus leerlingen van verschillende brugklassen bij elkaar.

Dankzij de inzet van de onderwijsassistente wordt plotselinge uitval van een docent direct opgevangen. Zij wordt niet vast ingeroosterd: als vliegende keep kan ze direct bijspringen waar dat nodig is. De onderwijsassistente geeft geen instructielessen, maar ondersteunt de docent en begeleidt leerlingen bij het zelfstandig werken. Ook kan ze de dagstart en afsluiting opvangen. Iesereen moet om 8:00 uur aanwezig zijn om samen de dag te organiseren en de voortgang van de leerlingen te bespreken

Omdat er wordt gewerkt met vaste blokken en opvang van lessen door assistenten, zijn er ook geen tussenuren meer. Voor zowel ouders als de kinderen zorgt dit voor veel rust en structuur.  Sommige kinderen vinden het wel jammer dat er nooit meer lessen uitvallen, zoals bij broers of zussen op een andere school. Maar de kinderen die hun doelen en opdrachten af hebben getekend, kunnen wel een ‘vrije middag’ verdienen. Dat spreekt de leerlingen wel aan.